Có ông lão đánh cá nghèo sống cùng vợ chưa cưới trong một túp lều ven biển (cái này là nghèo quá không có tiền làm đám cưới chứ không phải ông bà hư hỏng đua đòi sống thử). Hằng ngày, khi ông lão ra biển bắt cá, thì vợ chưa cưới của ông ở nhà bán trà đá. Một ngày như mọi ngày, ông lão ra biển đánh cá... Lần thứ nhất kéo lưới lên: không có cá, chỉ thấy xác một cô gái khỏa thân trong tư thế dạng chân, mắt trợn ngược, mồm vẫn đang há. Ông lão hoảng quá lại gần kiểm tra thì thở phào nhận ra: đó chỉ là một con búp bê tình dục. Lần thứ hai kéo lưới lên: vẫn không có cá, chỉ thấy một con sứa biển trong suốt, nhưng sao con sứa biển này rất lạ: thân nó dài quá. Ông lão lại gần kiểm tra, thì ra đó là một cái bao cao su đã qua sử dụng. Lần thứ ba, may quá, đã có cá. Khi bàn tay ông lão vừa chạm nhẹ vào người, con cá đã nằm ngửa ra, rồi khẩn khoản xin tha: "Ông ơi! Xin hãy cho tôi về với biển cả. Tôi hứa sẽ trả ơn ông mà! Ông muốn gì tôi cũng cho ông cả!". Ông lão thấy con cá biết nói thì sợ quá, tưởng gặp ma, liền cuống cuồng thả con cá ra. Với cả, dù lời con cá nói là thật, thì ông cũng không biết là sẽ xin nó cái gì cả, bởi con người ta thường chỉ xoay quanh ba ham muốn: gái, tiền và quyền. Gái thì ông không thích, vì ông đã mãn tinh mấy năm nay rồi; tiền có bao nhiêu vợ chưa cưới của ông lột sạch, chả bao giờ được giữ đồng nào, nên ông cũng chả ham; quyền thì ông lại càng không dám, bởi càng làm cao, càng bị sức ép, càng phải nghe chúng nó chửi nhiều, mệt đầu, và bởi ông sống theo quan điểm: nghèo thanh thản còn hơn giàu bất an. Thế nhưng vợ chưa cưới của ông thì lại không nghĩ vậy, bởi sau khi nghe ông kể chuyện lại, vợ chưa cưới cằn nhằn đầy vẻ tiếc nuối: "Sao ông dại thế? Ông chưa học hết lớp một, đi đâu cũng bị người ta cười khinh, gọi là đồ ít học, sao không nhân cơ hội này, bảo con cá nó cho ông thành tiến sĩ, để được vẻ vang, nở mày nở mặt với bà con xóm làng?". Ông lão nghe vợ chưa cưới nói cũng phải, thì liền chạy ngay ra bãi biển gọi con cá. Con cá nghe nguyện vọng của ông xong thì bảo: "Tưởng gì! Vậy thì dễ quá!". Rồi con cá vẩy đuôi cái "bùm", cái bằng tiến sĩ có dấu đỏ chót rơi cái "tõm" xuống trước mặt ông... Tưởng có bằng tiến sĩ là đã xong, nhưng vợ chưa cưới của ông thì có vẻ vẫn chưa hài lòng, mụ bảo: "Đứa cháu gái mới bị ngã xe, gẫy chân, đưa vào viện, bác sĩ bó bột xong đem cưa chân luôn. Cháu nó mới học cấp ba, tương lai mịt mờ, ông ra nhờ con cá xem có giúp được gì cho cháu nó hay không?". Ông lão nghe phải, thì lại lật đật chạy ra bãi biển gọi con cá. Nghe ông lão trình bày xong, con cá vẫy đuôi cái "bùm": một tờ giấy chao liệng và rơi ngay vào tay ông lão, rồi con cá bảo: - Đây là giấy cam kết của cái bệnh viện đã cưa chân cháu gái ông. Có tờ giấy này, cháu gái ông ra trường sẽ được nhận vào làm ở bệnh viện đó ngay lập tức! - Thế nhỡ cháu tôi không có năng lực, không phù hợp để làm việc ở bệnh viện đó thì sao? - Cứ làm đi, không sao đâu! Cùng lắm là nó lại cưa chân người khác giống như lão bác sĩ kia thôi! Tưởng có giấy cam kết là đã yên rồi, nhưng không, vợ chưa cưới của ông lão lại tiếp tục ỉ ôi: "Chiều nào tôi đi chợ mua rau cũng phải qua cái đoạn đang thi công tuyến đường sắt trên cao, vài hôm lại thấy có người bị bê tông đè gãy cổ, cần cẩu rơi trúng đầu. Tôi lo lắm, chả biết hôm nao sẽ tới lượt mình. Hay ông ra biển, nhờ con cá giúp xem sao?". Ông lão nghe thấy phải, lại tất tưởi chạy ra biển gọi con cá để nhờ vả. Con cá nghe xong thì vẫy đuôi cái "bùm": một bộ mũ giáp, áo giáp, quần giáp (gồm cả quần sịp và quần dài) rơi cái "bịch" phát dưới chân ông... - Mặc bộ này vào thì bê tông và cần cẩu có đổ trúng đầu cũng không sao phải không cá?" - Ông lão hỏi. - Ai bảo không sao? Vẫn chết như thường chứ! - Vậy mặc làm gì? - Mặc để bảo vệ cho thi thể khỏi bị nát bét, giúp công an dễ dàng xác định danh tính, và bác sĩ pháp y sẽ thuận tiện hơn trong quá trình khám nghiệm tử thi! Tưởng có bộ giáp là đã an tâm, ai ngờ, vợ chưa cưới của lão vẫn đầy vẻ lo lắng, trầm ngâm: "Đợt này cá chết nhiều quá, dân làng sợ, không dám ăn, nên ông có bắt được cá về cũng chả biết bán cho ai! Hay ông ra biển, hỏi con cá xem lý do vì sao cá chết? Khi biết được lý do rồi, bà con sẽ hết hoang mang!". Ông lão nghe thấy phải, liền hùng hục lao ngay ra biển. Nhưng lần này, ông gọi mãi, gọi hoài, gọi khản giọng mà không có lời đáp lại, chỉ có tiếng sóng hung dữ gầm gào, gió bốc từng nắm cát tạt vào mặt ông rào rạo, và ở trên cao, từng đám mây đen kìn kịt, ngùn ngụt kéo tới... Ông lão cũng vội vã quay bước trở về nhà, chợt thấy cái gì cồm cộm dưới chân, ông cúi xuống nhìn: thì ra là con cá biết nói ấy, nó đã chết tự bao giờ, sóng đánh nó dạt vào, nằm há mồm, trương phình, phơi xác bên bờ... Tác giả: VÕ TÒNG ĐÁNH MÈO